Zonguldak’ta bulunan anıt ağacın yaşını “abartılı” bulan Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği üyesi orman mühendislerine 20 ay hapis cezası verildi. Peki ama neden?
Başta ormansızlaşma olmak üzere kırsal çevre sorunlarının belirlenmesine ve çözümlenmesine yönelik önerilerin geliştirilmesine; bu öneriler doğrultusunda da kamuoyu oluşturulmasına katkıda bulunabilecek araştırma ve eğitim çalışmaları ile yayın yapma amacı güden Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği bir haber paylaştı. Biz de Gastro Eko olarak bilgi verme amacıyla bunu yayınlamak istedik.
Anıt ağaçların, doğanın ve topraklarımızın velinimetleri olduğunun farkındayız. Zonguldak`a bağlı Alaplı ilçesinin Gümeli beldesinde bulunan Porsuk ağacı da bunlardan biri. Bilindiği üzere bu ağacın 4.112 yaşında olduğuna yönelik bir haber çıkmış ve bu ağacın “Türkiye`nin en yaşlı ağacı” olduğu belirtilmişti.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü de söz konusu haberden iki yıl sonra, 2 Nisan 2018’de bu ağacı, 4.114 yaşındaki bir “anıt ağaç” olarak tescil etmişti. Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği’nin açıklamasına göre, konunun uzmanlarından emekli orman mühendisleri Ahmet Demirtaş ve Salih Usta, bu tespiti şüpheyle karşıladı. Çünkü mühendislere göre, yaşlanan porsuk ağaçlarının gövdeleri kovuklaşıyor ve içi boşluklu bir gövde için de kesin bir yaş belirlemenin imkânı olmuyordu.
Mühendisler belirlenen yaşı abartılı buldu
Tespit edilen 4.112 yaşının “abartılı” olduğunu düşünen emekli orman mühendisleri, Ekim 2017 tarihinde bölgeye yaptıkları bir gezide bu porsuk ağacını da ziyaret ederek, yaşının ölçülmesi amacıyla ağaçtan artım burgusuyla iki adet artım kalemi aldı. Yapılan ilk sayımda ağacın yaşı 1.980 civarı olarak hesaplandı.
Sayımın laboratuvar ortamında daha sağlıklı yapılabilmesi için alınan örnekler bu konuda Türkiye’nin en yetkin isimlerinden İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi Orman Botaniği Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Ünal Akkemik’e gönderildi ve laboratuvar çalışmaları da bu ağacın yaşının 1.950 ila 2.000 yaş arasında olduğunu gösterdi.
Çalışmalar tamamlanınca elde edilen bulgular da bilimsel bir makale haline getirilerek Prof. Dr. Ünal Akkemik, Prof. Dr. Nesibe Köse, Dr. H. Tuncay Güner, Ahmet Demirtaş ve Salih Usta imzalı olarak “Zonguldak-Alaplı`daki anıt porsuk ağacı (Taxus baccata L.) gerçekten 4112 yaşında mı?” adıyla yayımlandı.
Bunun üzerine Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Zonguldak Şube Müdürlüğü, ağacın yaşını bilimsel olarak ölçme çabasına girişen Salih Usta hakkında suç duyurusunda bulunarak cezalandırma talep etti. Neden sonra derneğin üyelerinden emekli orman mühendisi Ahmet Demirtaş da “Salih Usta ile ağacın yaşını birlikte ölçtük, bu soruşturmaya beni de dahil edin,” diyerek kendisini ihbar etti.
Usta ve Demirtaş’ın ağaca bir zarar vermediği kabul edilmesine karşın haklarında Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu Madde 65’te belirtilen “Tescil edilen tabiat varlığına izinsiz fiziki müdahalede bulunmak” suçlamasıyla ceza davası açıldı.
Derneğe göre bu suçlama hukuksuzdu. Çünkü ağaçtan karot alınan tarih Ekim 2017’yken ağacın anıt ağaç olarak tescil tarihi Nisan 2018’di. Yani ağacın yaşı ölçüldüğü anda ağaç, anıt ağaç olarak tescilli değildi.
20 ay hapis cezası
Zonguldak Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün de “katılan” olarak yer aldığı, sanıkların hapis cezası almasını talep ettiği, Zonguldak-Alaplı Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen davada mahkeme, yaş ölçerken izin almadıkları gerekçesiyle Ahmet Demirtaş ve Salih Usta hakkında 20 ay hapis cezasına hükmetti.
Dosya şu anda Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi’nde istinaf aşamasında. Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği, “Verilen cezanın sadece iki üyemize değil Kırsal Çevre’ye de verildiğini, bilime inanan tüm yurttaşlara da gözdağı niteliğinde olduğunu kabul ediyoruz,” açıklamasında bulundu.
Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na dilekçe vererek ağacın yaşının 4.112 olamayacağını, “bakanlığın yanıltıldığını” kanıtlarıyla ortaya koyarak ağacın tescil yaşının 1.950-2.000 yaş olarak düzeltilmesini talep etse de reddedildi. Red kararının iptali için Çevre ve Şehircilik Bakanlığına karşı Zonguldak İdare Mahkemesi’nde dava açıldı ve dava devam ediyor.
Kırsal Çevre’den yapılan açıklamada şu ifadeler de yer aldı: “Anıt porsuk ağacının tahmini yaşının 2.000 civarında olması, bu muhteşem ağacın görkeminden, anıt ağaç statüsü altında korunması gerekliliğinden bir şey eksiltmeyecek, ancak bilime dayalı doğru bilgi arayışının cezalandırılması, demokrasiden sağlığa ve doğal varlıklarımızın korunmasına kadar ülkemizdeki yaşam ortamını kötüleştirmeye devam edecektir.”
Haberin kaynağı
http://www.kirsalcevre.org.tr/KC/KCdoc.php?page=haber&doc=99973 https://www.ormancilardernegi.org/UserFiles/file/OrAv030418_compressed.pdf