Kimimiz yere düşen bir gıda maddesini, “ilk beş saniyede kirlenmez” diyerek yemeyi tercih etse de kimimiz direkt çöpün yolunu tutar. Sonra da bir güzel elini yıkar. Bazılarımız da yere düşen gıda maddesini eline alır üfler, silkeler (belki bir de yıkar) ve sonra yer. Siz hangisini yapıyorsunuz bilmiyoruz ama biz şu Beş Saniye Kuralı’na bir açıklık getirelim istedik.
Öncelikle şunu söylemek gerekir ki hiç kimse bu “şüpheli” kuralın kökenini bilmiyor. Bununla birlikte bilim insanları, bu kuralı test etti ve sonuçlar şaşırtıcıydı: Zeminin temizliğine bağlı olarak değişmekle birlikte “Beş Saniye Kuralı” tamamen uydurma bir teori değil sonucuna varıldı.
Illinois Urbana-Champaign Üniversitesi’nde yürütülen bu deney, yiyecek düştüğü andan itibaren beş saniyelik zaman dilimi içinde alındığı sürece, düşen yiyecek üzerindeki mikroorganizmaların varlığının minimum düzeyde olduğunu kanıtladı.
Deney, zeminin dezenfekte edilmesinden sonra gerçekleştirilmiş ve yalnızca, patojenlerin çoğalma olasılığının daha düşük olduğu fayans ve ahşap gibi sert zeminlerde yürütülmüştü. Nemi tutabilen ve mikroorganizmalar için üreme alanı haline gelebilen halılar ve diğer yumuşak yüzeyler üzerinde test yapılmadı.
Ayrıca düşen kuru gıdaların yenmesi, ıslak gıdalara göre biraz daha güvenliydi. Çünkü nem, patojenlerin tutunabilmesi için harika koşullar yaratıyordu. Bu nedenle, bir patates cipsi veya bisküvi, minimum düzeyde patojene maruz kalırken bir elma veya muz dilimi, daha yüksek miktarda patojen taşıyordu.
Unutmayın; hiçbir bilim insanı, yere düşen yiyecekleri yemenizi tavsiye etmiyor! Buna karşın eğer gıda maddesi kuruysa ve temiz bir fayans veya ahşap üzerine düştüyse (ve siz illaki o bisküviyi yemeye kararlıysanız), ağzınıza attığınızda yine minimum seviyede patojene maruz kalırsınız.
Ancak halı veya diğer tip yüzeylere düştüyse veya düştüğü yüzey ne olursa olsun temizliğinden şüphe duyuyorsanız (bir de kedi veya köpeğiniz varsa), düşen bisküvinizle vedalaşmanın zamanı gelmiş demektir. Hele ki düşen yiyecek meyve veya dondurma gibi ıslak bir şeyse bağırsaklarınızda yeni yerleşimcilere yer açmanın hiç de lüzumu yok.