Dünya üzerindeki canlı varlıklar arasında insanı yere göğe sığdıramayan; yeryüzünün en akıllı, en donanımlı ve her şeyi becerebilme yetisi olan bir varlık olarak gören, geriye kalan her şeyi ise tabiri caizse işe yaramaz gibi gören anlayış, artık yerini başka gerçekliklere bırakıyor.
Öğrenim hayatımıza başladığımız ilk günden beri bir doktrin misali bizlere öğretilen şeydi; bitkilerin hareketsiz, işlevsiz, bir şey hissetmeyen canlılar oldukları… Bize bahşedilen düşünme yetimizi biraz kullandığımız zaman, durumun hiç de böyle olmadığı kolaylıkla anlaşılabiliyor.
2001 yılından bu yana Floransa Üniversitesi’nde profesör olarak görev yapan İtalyan botanikçi, akademisyen Stefano Mancuso, 2019 yılında kaleme aldığı Bitki Zekası isimli kitabıyla konuyla ilgili bütün soru işaretlerini ortadan kaldırıp zihnimizde bembeyaz bir sayfa açıyor.
Bitkilerin, bulundukları ortamda türdeş olan ve olmayan canlıları kolaylıkla ayırt ettiğini, ustaca tuzaklar kurup avlanabildiklerini, iklim değişikliklerine adapte olmakta maharetli olduklarını düşününce hiç de yabana atılamayacak düzeyde zekâ sahibi olduklarını anlayabiliyoruz.
Sesi çıkmayan, hareket etmediğini sandığımız bitkilerin, menfaatleri gereği insanları, hayvanları ve diğer canlı formlarını manipüle edebildiğini görünce zekâlarına hayran kalmaktan başka bir çaremiz kalmıyor.
Bu eser kimlerin kitaplığında olmalı?
Bitkilerin dünya üzerindeki yaşam için elzem olduğunu düşünen, yerlerinin dolamayacağına inanan, ekolojik kaygılar sebebiyle hayatını bütün canlıların menfaati doğrultusunda yaşayan genç, yaşlı herkes tarafından okunmasını tavsiye edebiliriz.
Floransa’daki Uluslararası Bitki Nörobiyolojisi Laboratuvarı (LINV) bünyesinde yönetici olarak da faaliyet yürüten Mancuso, Uluslararası Bitki Sinyalizasyon ve Davranış Topluluğu’nun kurucusu.
Yazar ayrıca Bitki Etolojisi ve Nörobiyolojisi ile Ağaç Yetiştiriciliği alanında yaptığı çalışmalarla da biliniyor. Öylesine etkili çalışmalarda bulunmuş olacak ki İtalyan La Repubblica Gazetesi tarafından “insan hayatını değiştirebilecek 20 insandan birisi” olarak addediliyor.
Bitki Zekası, 1985’te Adana’da doğan, California Rio Mesa High School ve Bilkent Üniversitesi Mütercim-Tercümanlık Bölümünden mezun olmuş Fatmagül Ezici tarafından dilimize çevrilirken, Yeni İnsan Yayınevi aracılığıyla okuyucunun beğenisine sunuluyor.
Yeditepe Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları bölümünden mezun olan Yağızcan Türkelli, şu an Vegan Fast Food konsepti ile hizmet veren Jupz!’ta çalışıyor.
