Aracısız, sömürüsüz ve kâr amacı gütmeyen bir anlayışa sahip olan Ekofil Yayınları’nı Yeşillik köşemize taşıdık. Topluluk destekli yayıncılık için güzel ve öncü bir örnek.
Topluluk destekli üretime daha çok tarım-gıda üretiminde rastlanıyor. Üretim sürecine katılmak isteyen tüketiciler, doğal ve temiz gıda üreticileriyle bir topluluk oluşturuyor; ne üretileceğine, tüketicinin ihtiyaçları doğrultusunda karar veriliyor. Bu sayede gıda ziyanı, aracıların tekelleşmesi, üretenlerin sömürülmesi ve üretimden uzaklaşmaları gibi sorunların önüne geçiliyor.
Sözünü ettiğimiz sorunlara yayıncılıkta da rastlıyoruz. Eğer büyük bir yayınevi değilseniz haliniz yaman; girdi maliyetleri zaten çok yüksek, dağıtımda ve satışta ise tekelleşmiş aracıların sözü geçiyor ve raflarda kendinize yer bile bulamıyorsunuz. Üzerine bir de Covid-19 gibi ekonomik tahribatı yüksek olaylar eklenince birçok yayınevi çok zor durumda kalıyor, hatta kapanabiliyor. Ancak başka bir yayıncılıkla bunun üstesinden gelmek mümkün.
2017’de kurulan Ekofil Yayınları buna güzel bir örnek sunuyor; gezegenin ve insanlığın refahını önemseyen yazar, çizer, çevirmen, editör ve okurlardan oluşan ekip, “topluluk destekli” modelini yayıncılık için tasarlıyor, uyguluyor ve geliştiriyor.
“Bütüne iyi gelecek” bir anlayışla Dünya’yı ve insanı odağına alan Ekofil Yayınları, gıda üretiminden mimariye, topluluk bilincinden biyoçeşitlilik ve canlı hakları gibi konulara kadar yerel, özgün bilgi ve deneyimler aktaran eserler yayımlamayı planlıyor.
Tabii ki çocukları da unutmuyor; her yaştan çocukta doğa merakı uyandıracak, heyecanlarını yansıtacak, duygu dünyalarına iyi gelecek kitaplar da Ekofil Yayınları’nın yayın programında yer alıyor. Ancak topluluğun tüm bunları yapabilmesi için büyümeye ve desteğinize ihtiyacı var.
Ekofil nasıl bir model kullanıyor?
Kitapların üretim maliyetleri, topluluk üyelerinin ön sipariş ve askıda kitap siparişleriyle karşılanıyor. Bu yüzden bir kitabın hayat bulması size bağlı. Kâr amacı güdülmüyor, yeter ki maliyetler çıkarılsın, sonraki kitapların tohumları atılsın. Ardından üretimden dağıtıma, verilen emeğin karşılıkları en adil şekilde dağıtılıyor. Kitaptan elde edilen gelirin bir kısmı sonraki kitabın temellerini atıyor ve modelin sürdürülebilirliği için gereken maliyetlerin karşılanmasında kullanılıyor. İşte böyle ayakta kalıyor ve yarınlara emin adımlarla yürüyorlar.
Topluluk destekli yayıncılık modeli, kitabın sadece üretiminde değil, dağıtımında da fark yaratan bir model. Üretilen kitaplar, Türkiye’nin dört bir yanından gönüllü dağıtım kanalları üzerinden okuyucuyla buluşturuluyor. Bu kolektif üretim ve dağıtım anlayışı, isteyen herkesi sürecin içine dahil ederek “topluluk” kavramını pekiştiriyor. Bununla birlikte tüm paydaşlar, sitedeki blog ve sosyal medya aracılığıyla her zaman etkileşim halinde kalıyor.
Ekofil’in ilk çocuk kitabı çıktı
Ekofil’in ilk kitabı, benim de Ayvalık’ta gönüllü bir dağıtıcıdan aldığım “Balkonlarda ve Küçük Bahçelerde Tohum Alma ve Saklama El Kitabı”ydı. Bahçe işleriyle uğraşıyorsanız çok faydalı bir kitap. Zaten o kadar beğenilmişti ki Tracy Maria Lord’un yazıp Burcu Pek’in resimlediği bu kitap kısa sürede ilk baskıyı bitirmişti.
Ardından Ekofil’in ikinci kitabı gelecekti; Pulitzer finalisti biyoloji profesörü David George Haskell’ın ormandaki saha notlarını, edebi üsluptan uzaklaşmadan bilimsel bilgi birikimiyle aktardığı, sade ve anlaşılır bir okuma sunan “Saklı Orman: Bir Biyoloğun Doğa Güncesi”. Yeni açmış tomurcukları dişleyen geyikler, ışık için yarışan ağaçlar, çiftleşme peşindeki kuşlar, salyangozlar, zümrüt yeşili karayosunları, kırılan dalların çatırtıları; kendinizi doğanın içinde hissettirecek bir eser.
Bu yaz ise ilk çocuk kitabı “Büyüdüğüm Yer” yayımlandı. 1970 İsviçre doğumlu çocuk edebiyatı yazarı ve illüstratör Anne Crausaz’ın orijinal ismiyle “J’ai Grandi Ici” adlı kitabı, Özlem Şekercioğlu Lesport’un çevirisiyle Fransızcadan Türkçeye kazandırıldı. Yabanda toprağa düşen bir tohumun, bereketli bir elma ağacına dönüşmesini sade ve şiirsel bir üslupla aktaran kitap, her yaştan okurun kalbine dokunacak bir canlılığı ve yaşamın kendisini anlatıyor.
Topluluk destekli yayıncılığın paydaşı olmak için ben ne yapabilirim?
Üretilen kitapları internet sitesi üzerinden form doldurarak ya da dağıtım noktalarından satın alabilir veya üretilecek kitaplar için ön sipariş vererek o kitabın can bulmasını sağlayabilirsiniz. Üretilen her kitap için askıda kitap seçeneği de mevcut. İmece sayesinde dezavantajlı gruplar, yetimhaneler, kütüphaneler, hapishaneler, köy okulları veya ihtiyaç duyduğunu bildiren bireyler, bu kitaplardan herhangi bir ücret ödemeden faydalanabiliyor.
Kitaplardan temin etmek, askıda kitap bırakmak ve topluluğa katılmak için www.ekofilyayinlari.org adresini inceleyebilirsiniz.
1 thought on “Topluluk destekli yayıncılık örneği: Ekofil Yayınları”