Jane Gates, Londra’daki şehir hayatından vazgeçerek 2015’te Sussex kırsalına taşındı. Daha önce ahır olarak kullanılan bir çiftliğe yerleşen Gates, bahçesini, ünlü bahçe tasarımcısı Beth Chatto’nun Essex’teki çakıllı bahçesinden ilham alarak oluşturmaya başladı.
Gates’i bu yazının odağına yerleştiren ve bahçeyi oluşturmaya başlarken bilmediği şey ise ısınan iklime ve kuraklığa dayanıklı bir bahçe oluşturacak olmasıydı. 2015’ten bugüne bahçesinin kuraklığa dayanıklı bir hale gelmesine kendisi bile şaşıracaktı.
Güney sahiline yakın olan bu bölge, Birleşik Krallık’ın en sıcak ve en kurak bölgelerinden birisi. Gates, yıllar içinde sahaya uygun bitkilerle denemeler yaptı. Ancak bazı türler, özellikle daha sıcak ve daha kurak yazlar gibi zorlu koşullarla daha iyi başa çıkıyordu.
Ahırın etrafındaki iki dönümlük geniş bir alanın da sahibi olan Gates, zaman içinde bazı ilginç keşifler yaptı; nemi sevmesiyle bilinen Verbena bonariensis, Cynara cardunculus, Alchemilla mollis ve Astrantia major gibi bazı bitkilerin kuraklığa beklenenden daha dayanıklı olduğunu gördü.
Alan ilk başta boş bir tuval gibiydi
Ahırın etrafındaki iki dönümlük alan, ilk başta tam anlamıyla boş bir tuvaldi. Gates ve bir peyzaj mimarı olan erkek kardeşi, önce alanı ikiye bölen büyük çiti kaldırdı; çiti daha geniş bir sınır boyunca yeniden yerleştirdi. Çakıl tabakasıyla birlikte bir de gölet kurdular.
“Evin ön tarafındaki alanın oldukça düz olmasını istedim,” diyen Gates, sonunda çakıllı bir bahçe kurmuş oldu. Bu tip bahçe kurulumlarında çakıl kullanımı çok önemli. Çünkü çakıl, bitkilerin büyümesi için bir tabaka işlevi görür. Nihayetinde çakıllar sayesinde rahat, doğal görünümlü bir alan hissi oluştu ve çakılın açık rengi, ahırın siyahıyla güzel bir kontrast oluşturdu.
Bu arada çakılın da kendi ayak izi vardı. Çünkü çıkarıldığı yerden, kullanılacak yere taşınması gereken doğal bir taştı. Bu sebeple Gates, çakılları bahçenin tamamından ziyade önemli kısımlarında idareli bir şekilde kullandığını belirtti.
Bununla birlikte alternatiflere de yönlendi. Özellikle bir Catalpa bignonioides ve Cercis canadensis olmak üzere önceki bahçesinden getirdiği çalıları kullandı ve küçük ağaçların çevresindeki nemi hapsetmek ve toprağa besin eklemek için yıllık kompost tepesi de oluşturdu.
Pittosporum gibi çalılar ve küçük ağaçların yanı sıra diz boyunda olan Nassella tenuissima‘dan göğüs hizasına gelen Miscanthus, Calamagrostis ve Stipa gigantea‘ya kadar değişen türlerle birlikte bahçesine farklı yükseklik, doku ve şekiller kazandırdı.
Üst katman olarak ise malç kullanımı öneren Gates, “Çünkü malç, yazları nemi alt katmandaki toprağa hapseder ve bitki taçlarından nemi uzak tutar ki bu, kışın da taçları korur. Bu yöntem de bazı bitkileri, aşırı iklim koşullarına karşı daha dayanıklı hale getirmeye yardımcı olur.” ifadelerini kullandı.
“Gelecekteki iklimimiz tahmin edilemez olacak,” diyen Gates’in yaklaşımının da gösterdiği gibi yaşadığımız çevreye bakmak; neyin geliştiğini gözlemlemek ve ona göre hareket etmek iklim kriziyle mücadele etmemize yardımcı olabilir.
Kuraklığa dayanıklı bir bahçe için 12 bitki önerisi
- Eryngium planum: Maydanozgiller familyasına bağlı olan bu çiçek, gümüşi mavi rengiyle arılar ve kelebekler tarafından çok sevilir. Çiçeklerin uzun ve sert gövdelerini destekleyen, suyu aramak için derin bir köke sahip olmasıyla bilinir.
- Gaura lindheimeri: Yağışlı kışlarda iyi drene edilmiş toprağa ihtiyaç duyan bu çok yıllık bitki, tüm yaz boyunca gelişir ve bolca çiçek açar. Arılar çok sever.
- Hylotelephium spectabile: Diz hizasına kadar büyüyen tıknaz, sulu yaprak ve gövdeleri, eskiden sedum olarak bilinen bu yararlı bitkinin en sıcak yazlara dayanmasına yardımcı olur.
- Pelargonium sidoides: Yumuşak yapraklarına karşı siyah-mor renge çalan çiçekleri, bu bitkiyi saksılar ve çakıl bahçeleri için sofistike bir bitki yapar. Soluk yapraklar güneş ışığını yansıtır ve yumuşak tüyleri su atımını azaltmaya yardımcı olur.
- Veronicastrum virginicum: Beyaz ila pembe çiçeklere sahip olup göğüs yüksekliğindedir. Muz ailesinin bir üyesi olan bu bitki, ısıya dayanıklı bahçenizde çeşitlilik sağlamak için idealdir.
- Aloe spp.: Birçok insan sadece aloe vera türüne aşina olsa da sıcak ve kurak iklimlerde gelişen yüzlerce aloe türü var. Yaz aylarında çoğu aloe bitkisi, yağmur yağmadıkça, kabaca iki haftada bir sulama gerektirir. Ve kış boyunca, daha düşük sıcaklıklar ve yağış kombinasyonu genellikle ek sulama olmadan hayatta kalmaları için yeterli su sağlar.
- Artemisia spp.: Dayanıklı ot ve çalılar içeren yüzlerce türe sahip bir bitki cinsi olan Artemisia, genellikle karmaşık yaprak desenlerine ve gümüşi gri veya beyaz yapraklara sahiptir. Süs otları, sulu meyveler ve diğer kuraklığa dayanıklı bitkilerle karışık bahçelerde iyi gelişirler. Bu bitkiler genellikle kuraklığa ve ısıya karşı iyi bir toleransa sahiptir. Bu nedenle uzun süre yağmursuz kalmadığınız sürece sulamanız gerekmez. Ayrıca, bu türlerin çoğu güneşi sever.
- Cynara cardunculus: Enginar bitkileri, 1-2 metre yüksekliğe ulaşan dik bir büyüme alışkanlığına sahip. Enginarın sevdiği bir iklimde yaşıyorsanız, bu bitki sonbahardan ilkbahara kadar yenilebilir enginarlar üretmesi açısından da iyidir. Sadece hafif sulamaya ihtiyaç duyar, az bakım gerektirir, kuraklığa dayanıklı çok yıllık bir bitkidir. Yalnız bitkiyi iyi drene olan toprakta yetiştirdiğinizden ve kuvvetli rüzgarlardan koruduğunuzdan emin olun.
- Pennisetum setaceum: Bu popüler süs otu hızla büyür ve yaklaşık 1 metre boyunda dar, kavisli, morumsu kırmızı yapraklardan oluşan kümeler oluşturur. Yaz aylarında bahçenizin daha güzel gözükmesini de sağlar. Kuraklığa da bir miktar toleranslıdır. Yine de bölgede birkaç hafta yağışsız geçtiyse, bitkiyi sulamak gerekir.
- Lavandula spp: Akdeniz’in kuru ve kumlu toprağında doğal olarak bulunan lavanta, az suyla yaşamak için evrimleşmiş bir bitki olarak bilinir. Sakinleştirici kokusuyla lavantanın hem çiçekleri hem de yaprakları genellikle yağ elde etmek için hasat edilir veya kurutulur. Bitkinizin ilk büyüme yılında toprağı nemli tutmanız yeterli. Bundan sonra toprak kuruysa sulamanız gerekir.
- Echium candicans: Yaprak dökmeyen çiçekli bir bitki türüdür. 2 metre yüksekliğe ulaşan bu bitki, doğal olarak kayalıklarda yetiştiği için kurak toprakta da yaşayabilir. Yalnız iyi drenaja ihtiyacı vardır.
- Campsis radicans: Çeşitli koşullarda büyüyebilen bu bitkiler, kuraklığa dayanıklı çiçekli sarmaşıklardır. Ancak ortalama nemli toprağı tercih ederler. Yaz aylarında sinek kuşlarını çeken gösterişli turuncu veya kırmızı çiçekler açarlar. Bu bitkiler on yıllarca yaşayabilir, her kış solar ve ilkbaharda yeniden hayat bulur. Tam güneşte iyi çiçek açarlar, ancak sıcak iklimlerde biraz gölgeyi severler.
Bu yazıyı yazarken hangi kaynaklardan faydalandık?
thespruce.com/water-wise-plants-drought-tolerant-gardens-2736715
